คำแนะนำในการรับมือกรณีการโจมตี FireEye และการรั่วไหลของเครื่องมือสำหรับการประเมินความปลอดภัยระบบ

เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2020 ที่ผ่านมาตามเวลาในสหรัฐอเมริกา บริษัทด้านความปลอดภัยไซเบอร์ FireEye มีการประกาศถึงการโจมตีระบบและเครือข่ายของ FireEye ซึ่งส่งผลให้เกิดการรั่วไหลของเครื่องมือสำหรับการทำ Red Team Assessment หรือการประเมินความปลอดภัยระบบ ในเบื้องต้นทาง FireEye ระบุว่าการโจมตีดังกล่าวมีหลักฐานอย่างชัดเจนว่ามีกลุ่มแฮกเกอร์ในลักษณะ APT ที่มีศักยภาพสูงและอาจมีรัฐบาลประเทศใดประเทศหนึ่งหนุนหลัง

 

ทีมตอบสนองการโจมตีและภัยคุกคาม (Intelligence Response) จากบริษัท ไอ-ซีเคียว จำกัด ได้ทำการประเมินผลกระทบเบื้องต้นจากการโจมตีและการรั่วไหลของข้อมูล โดยจะขอสรุปรายละเอียดสถานการณ์และคำแนะนำที่จำเป็นต่อการรับมือและตอบสนองภัยคุกคามตามรายละเอียดที่จะปรากฎในส่วนต่อไป
Incident Overview
จากประกาศซึ่งระบุรายละเอียดของเหตุการณ์ ทีม Intelligence Response ขอสรุปประเด็นสำคัญเกี่ยวกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นตามรายละเอียดดังต่อไปนี้

FireEye ตรวจพบการโจมตีซึ่งจากการตรวจสอบในเบื้องต้นนั้น พบว่าผู้โจมตีมีพฤติกรรมและเทคนิคการโจมตีที่ซับซ้อน ด้วยพฤติกรรมและหลักฐานในเบื้องต้น FireEye เชื่อว่าผู้อยู่เบื้องหลังการโจมตีคือกลุ่ม APT ที่มีรัฐบาลของชาติใดชาติหนึ่งหนุนหลัง
หลังจากตรวจพบการโจมตี FireEye ได้มีการประสานงานกับ FBI, Microsoft และพาร์ทเนอร์ของบริษัท จากการตรวจสอบสถานการณ์โดยบริษัทด้านความปลอดภัยไซเบอร์ภายนอกและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ข้อสรุปยืนยันสมมติฐานของทาง FireEye ว่าผู้อยู่เบื้องหลังการโจมตีคือกลุ่ม APT ที่มีรัฐบาลของชาติใดชาติหนึ่งหนุนหลัง
จากการวิเคราะห์การโจมตี FireEye พบว่าผู้โจมตีมีการเข้าถึงเครื่องมือสำหรับให้บริการ Red Team Assessment หรือบริการด้านการประเมินความปลอดภัยระบบ ด้วยลักษณะของการเข้าถึงซึ่งอาจเป็นไปได้ว่ามีการนำออกไปด้วย ทีม FireEye ยังไม่สามารถระบุจากหลักฐานได้ว่าผู้โจมตีมีเจตนาจะใช้เครื่องมือดังกล่าวในการโจมตีอื่น ๆ ต่อหรือตั้งใจจะเปิดเผยเครื่องมือดังกล่าวสู่สาธารณะ
อย่างไรก็ตามจากการเฝ้าระวัง FireEye ยังไม่พบการใช้เครื่องมือที่ถูกละเมิดและรั่วไหลในการโจมตีจริงใด ๆ
พฤติกรรมของผู้โจมตีพุ่งเป้าไปที่การระบุหาข้อมูลของลูกค้าซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐบาลที่ใช้บริการ FireEye โดยทาง FireEye มีการระบุเพิ่มเติมว่า แม้จะมีหลักฐานจากการโจมตีซึ่งระบุให้เห็นผู้โจมตีเข้าถึงระบบภายในของ FireEye ไปแล้ว แต่ข้อมูลล่าสุดจากการตรวจสอบสถานการณ์ก็ยังไม่พบการนำข้อมูลของลูกค้าของ FireEye ออก โดย FireEye จะประสานงานกับลูกค้าโดยตรงหากพบข้อมูลเพิ่มเติมใด ๆ
FireEye ได้มีการเผยแพร่ signature ของเครื่องมือสำหรับทำ Red Team Assessment เพื่อให้สามารถถูกใช้ในการตรวจจับการนำเครื่องมือที่ถูกละเมิดและรั่วไหลออกไปใช้ซ้ำได้

Brief Analysis
ทีม Intelligent Response ได้ทำการตรวจสอบ signature ซึ่ง FireEye ทำการเผยแพร่ออกมาเพื่อประเมินสถานการณ์และวิธีรับมือเพิ่มเติม รายละเอียดด้านล่างคือผลการวิเคราะห์เบื้องต้นจากข้อมูลดังกล่าว

จำนวนของเครื่องมือสำหรับการ Red Team Assessment ที่ได้รับผลกระทบจากการถูกโจมตีมีทั้งหมด 311 รายการ โดยแยกออกได้ตามชื่อและประเภทของเครื่องมือทั้งหมด 60 ประเภท

จากเครื่องมือทั้งหมด 60 ประเภท ทีม Intelligent Response สามารถระบุที่มา และศักยภาพที่จะเกิดจากการใช้เครื่องมือและรายละเอียดเพิ่มเติมตาม MITRE ATT&CK ได้ดังรายการด้านล่าง

กลุ่ม ADPASSHUNT เป็นกลุ่มเครื่องมือสำหรับเทคนิค Credential access ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม ALLTHETHINGS คาดว่าเป็นกลุ่มเครื่องมือสำหรับการทำ Execution และ Defense evasion ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม BEACON เป็นโปรไฟล์ของเครื่องมือ Cobalt Strike สำหรับการทำ Command & Control โปรไฟล์ส่วนใหญ่เป็นการพัฒนาขึ้นเองตามสถานการณ์ บางส่วนของเครื่องมือในกลุ่มนี้สามารถใช้ในเทคนิค Initial access และ Execution ได้โดยอาศัยการใช้เทคนิค Living off the Land, เทคนิค DLL sideloading และอื่นๆ
กลุ่ม BELTALOWDA เป็นเครื่องมือในเทคนิค Reconnaissance และ Discovery คาดว่ามีที่มาจากโครงการโอเพนซอร์ส GhostPack/Seatbelt
กลุ่ม COREHOUND คาดว่าเป็นกลุ่มเครื่องมือสำหรับการทำ Discovery และ Lateral movement และอาจได้รับอิทธิพลมาจากเครื่องมือ BloodHound
กลุ่ม DSHELL คาดว่าเป็นเครื่องมือในกลุ่ม Execution และ Persistence โดยอาจเป็นแบ็คดอร์ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยใช้ภาษา D เพื่อหลีกเลี่ยงการตรวจจับ
กลุ่ม DTRIM ไม่มีข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์
กลุ่ม DUEDLLIGENCE คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับเทคนิค Execution และ Defense evasion ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม EWSRT คาดว่าเป็นลักษณะของเพย์โหลดแบบ HTML และ PS1 ซึ่งสามารถใช้ในเทคนิค Initial access ได้ ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม EXCAVATOR คาดว่าเป็นเครื่องมือในเทคนิค Credential access สำหรับการเข้าถึงข้อมูลสำหรับยืนยันตัวตนในหน่วยความจำ
กลุ่ม FLUFFY คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Discovery และ Lateral movement คาดว่ามีที่มาจากโครงการโอเพนซอร์ส GhostPack/Rubeus
กลุ่ม G2JS คาดว่าเป็นลักษณะของเพย์โหลดในเทคนิค Initial access และ Execution โดยมีพื้นฐานของเทคนิคการโจมตีมาจากการใช้เทคนิค tyranid/DotNetToJScript และ med0x2e/GadgetToJScript
กลุ่ม GETDOMAINPASSWORDPOLICY คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Discovery ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม GPOHUNT คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Discovery ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม SHARPGENERATOR คาดว่าเป็นลักษณะของเครื่องมือสำหรับสร้างเพย์โหลดจากภาษา C# ในเทคนิค Initial access และ Execution ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม SHARPSECTIONINJECTION คาดว่าเป็นลักษณะของเครื่องมือการช่วยรันโค้ดด้วยเทคนิค Process injection โดยใช้ภาษา C# ในเทคนิค Execution และ Defense evasion ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม IMPACKETOBF, IMPACKETOBF (Smbexec) และIMPACKETOBF (Wmiexec) คาดว่าเป็นลักษณะของเครื่องมือสำหรับ Discovery และ Lateral movement ซึ่งแตกต่างกันไปตามการอิมพลีเมนต์โปรโตคอลที่มีการใช้งาน เครื่องมือเหล่านี้อาจมีการพัฒนาโดยใช้โค้ดจากโครงการ SecureAuthCorp/impacket
กลุ่ม INVEIGHZERO ไม่มีข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์
กลุ่ม WMIRUNNER คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Lateral movement ไม่ปรากฎว่ามีที่มาเป็นโครงการโอเพนซอร์ส
กลุ่ม JUSTASK คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับเทคนิค Persistence ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม KEEFARCE มีชื่อสอดคล้องกับโครงการ denandz/KeeFarce ซึ่งอยู่ในกลุ่ม Credential access โดยสามารถถูกใช้ในการดึงข้อมูลที่อยู่ในโปรแกรม KeePass ออกมาจากหน่วยความจำได้
กลุ่ม KEEPERSIST คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับเทคนิค Persistence ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม LNKSMASHER คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับ Execution และ Persistence โดยเป็นเฟรมเวิร์คสำหรับการพัฒนาแบ็คดอร์ในภาษา Python และอาจเกี่ยวข้องกับการใช้เทคนิคการโจมตีผ่านไฟล์ประเภท LNK ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม LUALOADER คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Execution และ Defense evasion เพื่อรันโค้ดที่เป็นอันตรายจากโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นในภาษา Lua ที่มีคุณสมบัติที่จะถูกตรวจจับต่ำ ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม MATRYOSHKA คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับ Execution และ Persistence โดยเป็นเฟรมเวิร์คสำหรับการพัฒนาแบ็คดอร์ในภาษา Python  ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม MEMCOMP คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Execution และ Defense evasion เพื่อรันโค้ดที่เป็นอันตรายจากโปรแกรม ไม่ปรากฎที่มาว่าเป็นโครงการโอนเพนซอร์ส
กลุ่ม MOFCOMP คาดว่าเป็นเทมเพลตของไฟล์ประเภท Windows Management Instrumentation (WMI) Managed Object Format (MOF) ซึ่งสามารถใช้เพื่อทำ Lateral movement ได้
กลุ่ม MSBUILDME คาดว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำ Execution และ Defense evasion เพื่อรันโค้ดที่เป็นอันตรายจากโปรแกรม MSBuild.